Nakon Gute, Dume, istočnog Kalamuna, Beit Sahma i Babile, vojno-diplomatske operacije sirijskih državnih snaga protiv pobunjenika stigle su do severnog Homsa. Nakon mučnih višednevnih pregovora, jedna od najvećih enklava pobunjenika pristala je na mirno iseljavanje u Idlib i dalje na sever Sirije na teritorije pod kontrolom pro-turske FSA.

Munjeviti uspesi SAA i saveznika nakon pada Gute izazvali su lavinu pesimizma kod pobunjenika, koji su napuštali jedan po jedan džep bez naznaka pokušaja borbe, ostavljajući za sobom ogromne količine teškog i modernog naoružanja. Ovako neviđen talas poraza FSA (Free Syrian Army, Slobodna Sirijska Armija, eng.prim.aut) i radikalnih islamista okupljenih oko HTS (Hajat Tahrir Aš-Šam, Organizacija za Oslobođenje Levanta, arap. prim. aut.), doveo je do toga da tačke otpora koje su bile žarište pobune protiv vladavine Bašara Al-Asada duže od 7 godina, padnu u roku od svega par dana, bez ispaljenog metka.

Konvoj od preko 100 autobusa napušta džep kod severnog Homsa ka Idlibu nakon dogovora o iseljenju sa vlastima u Damasku (fotografija preuzeta sa: liveuamap.com)

Svojim uspesima Sirija duguje Rusiji

Nema sumnje da je uspesima državnih snaga mnogo pomogla Rusija sa svojim centrom za pomirenje, ali i velikom kampanjom bombardovanja i podrške iz vazduha sirijskoj armiji i saveznicima. Upravo ovo, uz razaranja i krvoprolića koja neminovno donosi napad državnih snaga na pobunjeničke snage koje su u okruženju, bilo je teg koji je prevagnuo u korist odluke da se rešenje sukoba sprovede na miran način – iseljenjem pobunjenika, njihovih porodica i simpatizera na sever Sirije.

Nakon iseljavanja preko 35 000 ljudi iz džepa severno od grada Homsa, sirijske vlasti kontrolišu skoro 70% teritorije što je najveći procenat pod kontrolom Damaska još od 2013. godine. Između dva najbliža džepa pod kontrolom pobunjenika ima preko 200 kilometara, čineći te teritorije u okruženju time još slabijim. Treba napomenuti da je zatvarnjem džepa kod Homsa, najveći deo autoputa M5 koji spaja Alepo na severu sa gradom Dara’a na jugu (preko gradova Hama, Homs i Damask), a koji je pre građanskog rata bio žila kucavica sirijske ekonomije, sad pod kontrolom državnih snaga.

Pripadnici ruskog centra za pomirenje u Siriji i državnih snaga prilikom preuzimanja prvog kontrolnog punkta od strane pobunjenika na autoputu M5 (fotografija preuzeta sa: withinsyria-blogspot.com)

Šta je sledeća tačka napada?

Sirijske snage sigurno neće dozvoliti da izgube zamah koji imaju. U poslednja dva dana primećeni su pokreti trupa u dva pravca – iz Latakije ka Idlibu konkretno ka gradu Žisr Aš-Šugur i na jugu ka gradu Dara’a. Žisr Aš-Šugur, grad koji se nalazi na fikcionalnoj tromeđi između Turske i teritorije Sirije pod kontrolom FSA i SAA je strateški bitan položaj koji onemugćava akcije pobunjenika ka Latakiji, između ostalog i zbog toga što ih čini odsečenim od zaleđine koju im pruža turska granica. U poslednjih mesec dana bombardovanje položaja pobunjenika u gradu i oko njega se intenziviralo što govori od mogućim predstojećim akcijama u tom pravcu.

Položaj grada Žisr Aš-Šugur na granici sa Turskom i u neposrednoj blizini fronta između SAA i pobunjenika (mapa preuzeta sa: liveuamap.com)

Još pre pada džepa severno od Homsa sirijske snage su intenzivno bombardovale sa zemlje i iz vazduha grad Al-Latamnija, na severu pokrajine Hama. Ovaj grad, jedan od poslednjih u pokrajini Hama koje kontrolišu pobunjenici i bitno raskršće lokalnih puteva dugo je bio predmet obračuna između snaga odanih Bašaru Al-Asadu i pobunjenika, te se u narednom periodu, bez obzira na uplitanje Turske u liniju razgraničenja između dve strane na tom frontu, može očekivati neki vid makar probnih napada.

Vojnici iz redova SAA na samohodnom PVO oruđu ZSU-23-4 ,,Šilka“ u okolini Damaska (foto: SANA)

Pobunjenici nemaju šanse na jugu

Sa druge strane, na krajnjem jugu zemlje, grad Dara’a nalazi se oko 50% pod kontrolom državnih snaga. Ovaj grad je mesto gde je pobuna protiv vlasti Bašara Al-Asada otpočela u martu 2011. godine i kao takav je simbol revolucije ali i vrlo tvrdo uporište pobunjenika. Situaciju dodatno komplikuje blizina izraelske granice kao i prisustvo tzv. Islamske države zapadno od Dara’ae. No bez obzira na ovo, pobunjenici u južnoj Siriji nemaju neke velike šanse u smislu dugoročnog otpora.

U određenim medijima se pojavila vest da su već ponuđeni dogovori o iseljenju pojedinim naseljima u proviniciji Dara’a, čak i pre nego što su snage za budući napad stigle do same lokacije, što dosta govori o samopouzdanju Damaska, nakon uspeha u okolini prestonice i istočnog Kalamuna te severnog Homsa. Takođe, treba uzeti u obzir i da je sa zatvaranjem ovih velikih džepova oslobođen veliki broj snaga koje su bile faktički vezane za te frontove – neke brojke kažu čak i do 10 000 vojnika i pripadnika pro-vladinih milicija će biti sad raspoređeno na nove frontove, uključujući i onaj u Dara’ai.

Pojačanja SAA na putu ka Dara’ai u iščekivanju predstojeće ofanzive ( fotografija preuzeta sa: liveuamap.com)

Poseban trn u oku vladi u Damasku je činjenica da je ovo, uz Idlib i marginalno malu provinciju Kvineitra na granici sa Izraelom poslednja provincija gde pobunjeničke snage drže pod kontrolom većinu teritorije.

U trenutku pisanja ovog teksta, pojačanja SAA u vidu 4. oklopno-mehanizovane divizije i pripadnika Republikanske Garde kreću se iz Damaska ka Dara’i a helikopteri bacaju letke iznad pobunjeničkih teritorija preko kojih se poziva na predaju i iseljenje u Idlib i Žarablus.

U svakom slučaju, ofanzive državnih snaga na pobunjeničke snage traju neprekidno od početka godine, a za 5 meseci, pobunjenici su izgubili neverovatnih 7 000 kvadratnih kilometara teritorije. Uzevši u obzir trenutno stanje i drastičnu promenu odnosa snaga u korist Damaska, taj trend će se sigurno nastaviti i u budućnosti.

Kategorije:Analize Sirija

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *