Nakon Gute, Dume, istočnog Kalamuna, Beit Sahma i Babile, vojno-diplomatske operacije sirijskih državnih snaga protiv pobunjenika stigle su do severnog Homsa. Nakon mučnih višednevnih pregovora, jedna od najvećih enklava pobunjenika pristala je na mirno iseljavanje u Idlib i dalje na sever Sirije na teritorije pod kontrolom pro-turske FSA.
Munjeviti uspesi SAA i saveznika nakon pada Gute izazvali su lavinu pesimizma kod pobunjenika, koji su napuštali jedan po jedan džep bez naznaka pokušaja borbe, ostavljajući za sobom ogromne količine teškog i modernog naoružanja. Ovako neviđen talas poraza FSA (Free Syrian Army, Slobodna Sirijska Armija, eng.prim.aut) i radikalnih islamista okupljenih oko HTS (Hajat Tahrir Aš-Šam, Organizacija za Oslobođenje Levanta, arap. prim. aut.), doveo je do toga da tačke otpora koje su bile žarište pobune protiv vladavine Bašara Al-Asada duže od 7 godina, padnu u roku od svega par dana, bez ispaljenog metka.
Svojim uspesima Sirija duguje Rusiji
Nema sumnje da je uspesima državnih snaga mnogo pomogla Rusija sa svojim centrom za pomirenje, ali i velikom kampanjom bombardovanja i podrške iz vazduha sirijskoj armiji i saveznicima. Upravo ovo, uz razaranja i krvoprolića koja neminovno donosi napad državnih snaga na pobunjeničke snage koje su u okruženju, bilo je teg koji je prevagnuo u korist odluke da se rešenje sukoba sprovede na miran način – iseljenjem pobunjenika, njihovih porodica i simpatizera na sever Sirije.
Nakon iseljavanja preko 35 000 ljudi iz džepa severno od grada Homsa, sirijske vlasti kontrolišu skoro 70% teritorije što je najveći procenat pod kontrolom Damaska još od 2013. godine. Između dva najbliža džepa pod kontrolom pobunjenika ima preko 200 kilometara, čineći te teritorije u okruženju time još slabijim. Treba napomenuti da je zatvarnjem džepa kod Homsa, najveći deo autoputa M5 koji spaja Alepo na severu sa gradom Dara’a na jugu (preko gradova Hama, Homs i Damask), a koji je pre građanskog rata bio žila kucavica sirijske ekonomije, sad pod kontrolom državnih snaga.
Šta je sledeća tačka napada?
Sirijske snage sigurno neće dozvoliti da izgube zamah koji imaju. U poslednja dva dana primećeni su pokreti trupa u dva pravca – iz Latakije ka Idlibu konkretno ka gradu Žisr Aš-Šugur i na jugu ka gradu Dara’a. Žisr Aš-Šugur, grad koji se nalazi na fikcionalnoj tromeđi između Turske i teritorije Sirije pod kontrolom FSA i SAA je strateški bitan položaj koji onemugćava akcije pobunjenika ka Latakiji, između ostalog i zbog toga što ih čini odsečenim od zaleđine koju im pruža turska granica. U poslednjih mesec dana bombardovanje položaja pobunjenika u gradu i oko njega se intenziviralo što govori od mogućim predstojećim akcijama u tom pravcu.
Još pre pada džepa severno od Homsa sirijske snage su intenzivno bombardovale sa zemlje i iz vazduha grad Al-Latamnija, na severu pokrajine Hama. Ovaj grad, jedan od poslednjih u pokrajini Hama koje kontrolišu pobunjenici i bitno raskršće lokalnih puteva dugo je bio predmet obračuna između snaga odanih Bašaru Al-Asadu i pobunjenika, te se u narednom periodu, bez obzira na uplitanje Turske u liniju razgraničenja između dve strane na tom frontu, može očekivati neki vid makar probnih napada.
Pobunjenici nemaju šanse na jugu
Sa druge strane, na krajnjem jugu zemlje, grad Dara’a nalazi se oko 50% pod kontrolom državnih snaga. Ovaj grad je mesto gde je pobuna protiv vlasti Bašara Al-Asada otpočela u martu 2011. godine i kao takav je simbol revolucije ali i vrlo tvrdo uporište pobunjenika. Situaciju dodatno komplikuje blizina izraelske granice kao i prisustvo tzv. Islamske države zapadno od Dara’ae. No bez obzira na ovo, pobunjenici u južnoj Siriji nemaju neke velike šanse u smislu dugoročnog otpora.
U određenim medijima se pojavila vest da su već ponuđeni dogovori o iseljenju pojedinim naseljima u proviniciji Dara’a, čak i pre nego što su snage za budući napad stigle do same lokacije, što dosta govori o samopouzdanju Damaska, nakon uspeha u okolini prestonice i istočnog Kalamuna te severnog Homsa. Takođe, treba uzeti u obzir i da je sa zatvaranjem ovih velikih džepova oslobođen veliki broj snaga koje su bile faktički vezane za te frontove – neke brojke kažu čak i do 10 000 vojnika i pripadnika pro-vladinih milicija će biti sad raspoređeno na nove frontove, uključujući i onaj u Dara’ai.
Poseban trn u oku vladi u Damasku je činjenica da je ovo, uz Idlib i marginalno malu provinciju Kvineitra na granici sa Izraelom poslednja provincija gde pobunjeničke snage drže pod kontrolom većinu teritorije.
U trenutku pisanja ovog teksta, pojačanja SAA u vidu 4. oklopno-mehanizovane divizije i pripadnika Republikanske Garde kreću se iz Damaska ka Dara’i a helikopteri bacaju letke iznad pobunjeničkih teritorija preko kojih se poziva na predaju i iseljenje u Idlib i Žarablus.
U svakom slučaju, ofanzive državnih snaga na pobunjeničke snage traju neprekidno od početka godine, a za 5 meseci, pobunjenici su izgubili neverovatnih 7 000 kvadratnih kilometara teritorije. Uzevši u obzir trenutno stanje i drastičnu promenu odnosa snaga u korist Damaska, taj trend će se sigurno nastaviti i u budućnosti.